Lato to idealny moment, by zwolnić tempo i spędzić więcej czasu razem. Gdy przedszkole jest zamknięte, a rodzic próbuje pogodzić obowiązki z opieką nad dzieckiem, nietrudno sięgnąć po „cyfrową nianię”. Jednak wakacje to doskonała okazja, by zadbać o relację, kreatywną zabawę i codzienne bezpieczeństwo – wszystko w domowym zaciszu i bez konieczności dużych wydatków.
- Czas bez ekranów – budowanie zdrowych nawyków
Dzieci uczą się przez doświadczanie, zabawę i kontakt z dorosłymi. Nadmiar ekranów może utrudniać koncentrację, zaburzać sen i wpływać negatywnie na rozwój społeczny dziecka. Warto ograniczyć ich obecność i postawić na zabawy angażujące ciało i wyobraźnię.
Pomysły na zabawy bez ekranów:
– Plan dnia z rysunkami (np. śniadanie, zabawa, drzemka)
– Zabawy tematyczne (dzień pirata, dzień ogrodnika)
– Kącik twórczy z dostępem do materiałów plastycznych
- Kreatywnie z domowych materiałów
Dzieci nie potrzebują drogich zabawek. Najwięcej radości dają im zabawy, w których same mogą coś stworzyć, pomieszać, wylać, posypać, ułożyć. Dom to prawdziwa skarbnica inspiracji!
Propozycje zabaw:
– Miski z kaszą, mąką lub makaronem – do zabawy sensorycznej
– Poduszki i krzesła – tor przeszkód
– Kartony i rolki – teatrzyk, domek, statek kosmiczny
– Guziki, papier, wstążki – rękodzieło i prace plastyczne
- Budowanie relacji – codzienna bliskość
Czas spędzony razem, rozmowa, wspólna zabawa – to wszystko wzmacnia więź między dzieckiem a rodzicem. Dla przedszkolaka najważniejsze jest poczucie, że jest ważny, słuchany i kochany.
Wskazówki:
– Wspólne obowiązki zamienione w zabawę (np. gotowanie, sprzątanie)
– Rytuały: wieczorne czytanie, pytania o dzień, przytulanie
– Zabawy w naśladowanie (lustro, echo, głupi Jaś)
- Bezpieczne lato – zasady i uważność
Dzieci nie mają jeszcze wykształconego poczucia ryzyka. W wakacje warto położyć nacisk na profilaktykę i jasne zasady, które chronią zdrowie i życie dziecka.
Podstawowe zasady:
– W domu: zabezpieczenie środków czystości, ostrych narzędzi i okien
– Na dworze: pilnowanie dziecka, czapka z daszkiem, filtr UV, picie wody
– Nauka przez zabawę: numer alarmowy, zasady przechodzenia przez ulicę
– Rozmowa o obcych: kiedy mówić „nie”, co robić, jeśli się zgubimy
Wakacje nie muszą być idealne – wystarczy, że będą wspólne. Nie liczy się ilość atrakcji, ale obecność, uwaga i życzliwość. Czas bez ekranów to czas pełen rozmów, śmiechu i przytulania. Nawet najprostsze zabawy mogą być początkiem pięknych wspomnień tych, które zostają z dzieckiem na całe życie.
Tydzień bez ekranów – plan zabaw dla przedszkolaka
Poniedziałek: Dzień odkrywców
Cel: rozwijanie ciekawości i eksploracji otoczenia
Zabawy:
– Poszukiwanie skarbów w domu lub ogrodzie (schowane przedmioty + mapa narysowana przez rodzica)
– Zabawa w detektywów – szukanie „śladów” (np. odcisków stóp, kolorów, zapachów)
– Eksperymenty z wodą i barwnikami (np. „tęcza na mleku”, kolorowe łódki)
Rytuał bliskości: Wieczorne pytanie: „Co dzisiaj odkryliśmy razem?”
Wtorek: Dzień ruchu i torów przeszkód
Cel: aktywność fizyczna, koordynacja
Zabawy:
– Domowy tor przeszkód z poduszek, krzeseł, taśmy klejęcej
– „Gorąca lawa” – skakanie po wyspach (np. kocach, gazetach)
– Taniec z balonem lub gazetą na głowie (bez jej upuszczenia!)
Rytuał bliskości: Wspólne przeciąganie się i rozciąganie przed snem, masażyk z wierszykiem.
Środa: Dzień tworzenia
Cel: rozwój wyobraźni i małej motoryki
Zabawy:
– Rękodzieło z rolek po papierze, nakrętek, guzików – „tworzymy zoo”
– Malowanie palcami lub zrobienie domowej plasteliny
– Budowanie miasta z kartonów po zakupach
Rytuał bliskości: „Pochwała dnia” – każdy mówi, co stworzyć i co mu się najbardziej podobało w tym, co zrobił inny domownik.
Czwartek: Dzień wody i zmysłów
Cel: zabawy sensoryczne i relaksacyjne
Zabawy:
– Kąpiel stóp w misce z pachnącą wodą i kamykami
– „Pranie” lalek/pluszaków – miska, ręczniczek, woda z pianą
– Zgaduj-zgadula dotykowa – dziecko zgaduje, co ukryto w pudełku (np. makaron, kasza, kawałek materiału)
Rytuał bliskości: Cicha rozmowa przy świeczce (bez światła), z pytaniem: „Co dziś najbardziej poczułem?”
Piątek: Dzień bajki wymyślonej
Cel: rozwój językowy, wyobraźnia
Zabawy:
– Wspólne wymyślanie bajki – rodzic zaczyna, dziecko dopowiada
– Rysowanie ilustracji do opowieści
– Teatrzyk z pacynkami lub lalkami
Rytuał bliskości: Opowiadanie bajki wymyślonej tylko dla dziecka przed snem.
Sobota: Dzień natury (nawet w mieście!)
Cel: kontakt z naturą, obserwacja otoczenia
Zabawy:
– Spacer z zadaniami: znajdę coś zielonego, coś miękkiego, coś co się rusza
– Tworzenie „obrazu z natury” – liście, trawa, patyczki na kartce
– Zabawa w chmurki – leżenie i opowiadanie, co przypomina kształt na niebie
Rytuał bliskości: Wdzięczność za przyrodę – każdy mówi, co najbardziej mu się dziś podobało w naturze.
Niedziela: Dzień wspólny
Cel: integracja całej rodziny
Zabawy:
– Wspólne przygotowanie śniadania lub deseru
– Rodzinna gra planszowa lub zabawa w kalambury
– Stworzenie „rodzinnego drzewa” z odcisków dłoni
Bibliografia:
- Małgorzata Stańczyk (2018) – Rozwój emocjonalny dzieci w wieku przedszkolnym.
Wyd. Difin
- Jesper Juul – Twoje kompetentne dziecko. Wyd. MiND
- Marta Szperlich-Kosmala – Zabawy bez zabawek. Wyd. Mamania
Opracowała: Paulina Zalasińska